Hoge energieprijzen hakken erin: hoe voorziet u financiële impact in uw eigen supply chain?

Voorkom dat u voor nare verrassingen komt te staan.

3 Min
01/02/2023

Maar liefst 600.000 huishoudens in Nederland kampen met wat inmiddels energiearmoede wordt genoemd. In het bedrijfsleven lijkt de impact van de energiecrisis vooralsnog mee te vallen, maar toch zijn er bedrijven en sectoren waar gestegen energiekosten wel degelijk diepe sporen nalaten. Zo verkeert papierfabrikant Crown Van Gelder momenteel in zwaar weer omdat hoge gasprijzen de papierproductie onrendabel maken. Hoe zorgt u er nu voor dat u eventuele impact van de energiecrisis in uw eigen supply chain in een vroegtijdig stadium opmerkt en niet voor nare verrassingen komt te staan?

Afgelopen zomer werd er met angst en beven uitgezien naar het winterseizoen van 2022/2023. De torenhoge gasprijzen zouden lawines van financiële problematiek veroorzaken, niet alleen voor consumenten, maar ook voor het bedrijfsleven. Bakkerijen, zwembaden, theaters, bioscopen en hoogovens: ze zouden allemaal weleens lelijk in de knel kunnen komen, zoals Crown Van Gelder na 126 jaar plots, zo lijkt het, in de knel gekomen is.

Voor consumenten bleek die vrees de afgelopen maanden terecht. Ondanks energietoeslagen en het prijsplafond kampen er momenteel 90.000 huishoudens meer dan vorig jaar met ernstige financiële problemen. Die groei is bijna geheel toe te schrijven aan de gestegen kosten voor gas en elektriciteit. Zonder overheidssteun was die schade nog vele malen groter geweest. Maar hoe zit dat voor het bedrijfsleven? Zijn al die bedrijven waarvoor heftige impact werd voorspeld ook daadwerkelijk in de problemen gekomen?

Chapter 1

Impact hoge energiekosten voor bedrijfsleven lijken mee te vallen

U en ik kunnen gewoon nog naar het zwembad, het theater en de bioscoop. De gevreesde vloedgolf aan faillissementen die her en der werd voorzien, is – gelukkig maar – goeddeels uitgebleven. Dat heeft drie concrete oorzaken:

1. De gasprijs is nog altijd hoog, maar niet meer zo absurd hoog als op het hoogtepunt in 2022. Er waren dagen waarop een megawattuur aan gas meer dan 300 euro kostte. Inmiddels zit dat bedrag weer onder de zestig euro. Dat is nog altijd drie keer zo hoog als we gewend zijn uit 2021 en daarvoor, maar drie keer zo hoog is nadrukkelijk iets anders dan tien of twintig keer zo hoog.

2. Bedrijven hebben gestegen energiekosten deels doorberekend naar consumenten. Dat is uiteraard waar de hoge inflatiecijfers van 2022 vandaan komen. We betalen dus allemaal via producten en diensten die we afnemen mee om de dure energie te bekostigen. We doen dat overigens maar ten dele, want lang niet alle daadwerkelijk gemaakt energiekosten zijn één op één verwerkt in consumentenprijzen.

3. De wintermaanden van 2022 waren onverwacht mild en ook januari was niet heel koud. Met kerstdagen waarop we bijna buiten op het terras konden zitten en warmterecords tijdens de jaarwisseling was er minder gas nodig dan gevreesd. Gasreserves bleven daardoor onverwacht op peil.

De gevolgen van de energiecrisis zijn grillig en moeilijk te voorzien.

Niettemin zijn er wel degelijk bedrijven die extreme impact ondervinden van hoge energiekosten, in sommige gevallen zelfs tot aan een naderend faillissement aan toe. Naast papierfabrikant Crown Van Gelder zijn dat bijvoorbeeld groente- en fruittelers, wier winstmarges onder druk staan vanwege oplopende kosten in kassen en zogeheten groenteflats. Teler Glowfarms hield er daarom eind 2022 mee op, Future Crops ging in januari failliet en Europees marktleider Infarm ontsloeg vijfhonderd medewerkers. De gevolgen van de energiecrisis zijn in het bedrijfsleven dus grillig en vaak moeilijk te voorzien. Ze verschillen bovendien enorm per sector, zo laten ook de cijfers zien.

Duitsland is het enige land in de eurozone dat structureel transparant communiceert over de gevolgen van gestegen energieprijzen in het bedrijfsleven. Die cijfers (zie onderstaand) leiden tot twee interessante inzichten:

1. In sommige sectoren is de productie vanwege de gestegen energieprijzen met meer dan tien procent teruggeschroefd, terwijl andere sectoren juist nog harder zijn gegroeid;

2. Gemiddeld is er ondanks alles een – zij het mager – plusje te noteren.

Cijfers productiesector ING Research

Wat daarnaast natuurlijk opvalt is dat de grote stijger in deze grafiek, de farmaceutische industrie, duidelijk nog profiteert van de vorige crisis waarmee we te maken hadden: de coronapandemie. Dat vertekent vanzelfsprekend het totaalbeeld. 

U wilt niet worden verrast door grote klanten of leveranciers die in de problemen zitten.

Als financieel manager bij welke onderneming dan ook wil je te allen tijde een zo goed mogelijk inzicht hebben in de financiële stabiliteit en liquiditeit van belangrijke zakelijke relaties. Als grote klanten of leveranciers in de problemen zitten, wil je daar immers niet door worden verrast. Je wilt daar in een vroegtijdig stadium op inspelen, om de impact bij je eigen bedrijf zoveel mogelijk te voorkomen.

Mede daarom ontwikkelden wij tijdens de coronacrisis de zogeheten Covid-19 Impact Indicator. Daarmee voorzagen we onze klanten van onderbouwde inschattingen van de weerbaarheid van hun zakelijke relaties tegen de impact van de coronacrisis. Een ontzettend handig instrument, want coronamaatregelen werden soms van het ene op het andere moment gewijzigd. Wie in zulke gevallen een eenduidig en praktisch toepasbaar handvat heeft om op terug te vallen, kan flexibel zijn beleid en keuzes afstemmen op de situatie. 

De Covid-19 Impact Indicator was (en is) te gebruiken naast ons standaard-arsenaal aan risico-indicatoren. Zo bieden we onder meer ook een Fraude Risk Indicator aan, die op basis van verschillende parameters inschat hoe groot het risico is dat u van doen hebt met een partij die frauduleuze activiteiten onderneemt. Nu de coronacrisis achter ons ligt, maar vervangen is door de energiecrisis, werpt zich de logische vraag op: helpt een speciale risico-indicator rondom stijgende energiekosten?

Chapter 1

Noodzaak voor een Energy Risk Indicator?

Met een Energy Risk Indicator kunnen we in kaart brengen in hoeverre uw leveranciers, klanten en andere zakelijke relaties in de knel zouden kunnen komen bij plotselinge prijsstijgingen van gas en elektriciteit, zodat u in staat bent om impact bij uw eigen onderneming tijdig af te wenden.

Uiteraard kunt u zich ook zonder zo’n speciale Energy Risk Indicator al weerbaarder maken tegen aan energiekosten gerelateerde financiële problemen bij uw zakelijke relaties. Nu we naar aanleiding van de Duitse cijfers weten dat bedrijven uit de chemische sector bovengemiddeld veel impact hebben ondervonden, kunnen we die eenvoudig uitfilteren met onze standaard risico-indicatoren. Heeft u veel chemische bedrijven als klant? Dan leidt dat momenteel tot een hoger bedrijfsrisico dan wanneer bedrijven uit die sector geen klant bij u zijn. En zo kunnen we meerdere van dergelijke sectoren aanmerken als zijnde verhoogd risicovol.

Een indicator is echter nooit een absolute waarde. We analyseren segmenten en sectoren, maar in elke branche waar klappen vallen, zijn nog altijd kerngezonde bedrijven actief. De Creditmanager moet dus meerdere bronnen aan elkaar koppelen.

Aan u de vraag: moeten we bij GraydonCreditsafe een speciale Energy Risk Indicator ontwikkelen, of bestaat die noodzaak volgens u niet? 

Mark Beekman

Mark Beekman - Country Manager @GraydonCreditsafe Nederland

Even 30 minuten sparren over dit onderwerp? Plan gerust een digitale afspraak in.

Whitepapers

De laatste best practices in credit, risk en data management.

Trends in risicomanagement

Breng kennis samen in een 'Closed Industry User Group'.

Is uw bedrijf financieel gezond?

5 kengetallen die impact hebben op uw kredietwaardigheid.

Gerelateerde blogartikelen

De laatste trends in credit, risk en data management.