Werkkapitaal: alles over een gezond werkkapitaal

Werkkapitaal is een belangrijk kengetal voor ondernemers. Er is namelijk voldoende werkkapitaal nodig om een bedrijf draaiende te houden. 

Maar ook weer niet teveel. In deze blog lichten wij toe wat werkkapitaal is, wie ernaar kijkt, en hoe u uw werkkapitaal kunt berekenen en verbeteren!

Het werkkapitaal is het bedrag dat bedrijven nodig hebben om aan hun dagelijkse financiële verplichtingen te voldoen. Dit is één van de belangrijkste cijfers die financieel managers bekijken op een jaarrekening, omdat hieruit kan worden opgemaakt of er genoeg geld in kas is om de lonen van werknemers uit te keren, leveranciers te betalen, voorraden aan te vullen, etcetera. Wanneer er niet genoeg geld is, dan kan dit uiteindelijk leiden tot faillissement van een bedrijf.

Het werkkapitaal wordt gebruikt om te berekenen of een bedrijf liquide genoeg is om aan haar kortlopende verplichtingen (binnen een jaar) te kunnen voldoen. Om dit te kunnen berekenen zijn er een aantal financiële kengetallen die hier inzicht in geven. Het werkkapitaal is een absoluut getal, en de current- en quick ratio zijn relatieve getallen (liquiditeitsratio’s).

Het werkkapitaal wordt als volgt berekend: 

Netto werkkapitaal = vlottende activa* + liquide middelen - vlottende passiva*

*Vlottende activa = voorraden, debiteuren, overige vorderingen.
*Vlottende passiva = kort vreemd vermogen/ crediteuren en kortlopende schulden.

Als het werkkapitaal toeneemt kan dit een indicatie zijn dat de liquiditeit van een bedrijf verbetert. Te weinig werkkapitaal kan betekenen dat er onvoldoende geld in kas is om aan verplichtingen te voldoen. Teveel werkkapitaal kan een indicatie zijn dat er geld vastzit in voorraden, debiteuren of onderhanden werk. 

In eerste instantie is de verwachting dat werkkapitaal nooit te hoog kan zijn. Immers meer cash in het bedrijf, kan nooit slecht zijn? Toch is een te hoog werkkapitaal ook niet gezond voor een bedrijf. Werkkapitaal is namelijk geld dat een bedrijf niets oplevert, doordat het cash is dat niet kan worden geïnvesteerd in groei of op de bank gezet kan worden om er rente over te ontvangen.

Een tekort in werkkapitaal brengt met zich mee dat een onderneming in de problemen kan komen bij het betalen van de huidige rekeningen. 

Wanneer er teveel werkkapitaal is betekent het dat er kapitaal vastzit in zaken als voorraden en debiteuren. 

Het gaat er dus om als ondernemer om een balans te vinden tussen verbeteren van de cashflow en in de gaten houden van het werkkapitaal. Dat wordt ook wel werkkapitaalbeheer genoemd.

De cash conversie cyclus (CCC) geeft inzicht in de periode die een bedrijf nodig heeft om aangekochte en geproduceerde producten om te zetten in cash. Dit kan worden gebruikt om werkkapitaalbeheer te optimaliseren.

Dit wordt als volgt berekend:

CCC = Days Inventory Outstanding (DIO) + Days Sales Outstanding (DSO) - Days Payable Outstanding (DPO)

Days Sales Outstanding (DSO)
Steeds meer bedrijven houden hun werkkapitaal in de gaten. Toch wordt de administratie van debiteurenbeheer vaak als een ‘moetje’ gezien, in plaats van dat bedrijven slim credit management inzetten om hun werkkapitaal te verbeteren. Door accurate opvolging van debiteuren, worden rekeningen sneller betaald en kunnen de dagen dat facturen openstaan (DSO) worden teruggebracht. Dit heeft een positieve invloed op de cashflow en het werkkapitaal. 

DSO =  (Debiteurensaldo einde maand /maandomzet)  x 30 = Gemiddelde betaaltermijn in dagen

Days Inventory Outstanding (DIO)
Geld dat ‘vastzit’ in voorraden, kan niet worden gebruikt om rekeningen te betalen of investeringen te doen. Het is dan ook belangrijk om de processen rondom voorraadbeheer te optimaliseren, zodat de omloopsnelheid van de voorraad snel genoeg is. Het gemiddeld aantal dagen dat de voorraad ‘vastzit’ kan worden berekend middels de volgende formule.

DIO = Voorraad / dagelijkse omzet

Days Payable Outstanding (DPO)
Dit geeft een indicatie van hoe snel een bedrijf haar crediteuren betaalt. 

DPO = Openstaande crediteuren / dagelijks omzet

Bedrijfseigenaren/ ondernemers: Eigenaren van een bedrijf willen uiteraard zicht hebben op de cashflow. Dit betekent inzicht in de openstaande rekeningen die nog moeten worden betaald (crediteurenbeheer), maar ook de openstaande facturen van hun eigen klanten (debiteurenbeheer). Bovendien hebben grotere ondernemingen ook vaak voorraad en overige vorderingen lopen. Zonder inzicht in de liquide middelen, kunnen onverwacht betaalproblemen ontstaan die kunnen leiden tot faillissement. 

Leveranciers: Leveranciers willen weten of hun klanten de rekening kunnen betalen. Zij kijken daarvoor o.a. naar de liquiditeit van hun klanten, om te checken wat de kans is op wanbetaling.

Verstrekkers van vreemd vermogen: Werkkapitaal kan ook een indicatie zijn hoe onafhankelijk een bedrijf is van vreemd vermogen. Dit kan relevant zijn wanneer de ondernemer het bedrijf wilt uitbreiden zonder ondersteuning van kapitaalverstrekkers. Of juist in de onderhandeling voor het verkrijgen van een lening. 

Werkkapitaal is een absoluut getal, en staat nog niet in context. Wat voor het ene bedrijf een gezond werkkapitaal is, hoeft natuurlijk niet zo te zijn voor een ander bedrijf. Dit is afhankelijk van de grootte van het bedrijf maar ook branche afhankelijk. Soms geven relatieve getallen over de liquiditeit zoals de current- en quick ratio dan ook een helderder beeld. 

Met GraydonCreditsafe kunt u onder andere zien hoe uw werkkapitaal invloed heeft op uw kredietscore. Probeer GraydonCreditsafe nu gratis en maak een proefaccount aan!