Het ondernemerschap in België bloeide in 2024 als nooit tevoren. Met maar liefst 127.171 nieuwe ondernemingen registreerde ons land een absoluut record. Dat blijkt uit de nieuwste editie van de Startersatlas, een gedetailleerde jaarlijkse studie van GraydonCreditsafe, UNIZO en UCM over het aantal startende ondernemingen in België. Hoewel de cijfers indrukwekkend zijn, vertelt het rapport ook een genuanceerd verhaal over regionale verschillen, financiële gezondheid en de reële nettogroei van het Belgische ondernemerslandschap.
Recordstijging met regionale nuances
In vergelijking met 2023 zagen we vorig jaar een groei van 6,3% in het aantal nieuwe ondernemingen. Brussel springt er opvallend uit met een spectaculaire stijging van 31,5%, grotendeels dankzij de hervorming van de toegang tot het beroep, die de oprichtingsvoorwaarden voor ambachtelijke en handelsactiviteiten aanzienlijk heeft versoepeld. Wallonië noteerde een bescheiden groei van 1,1%, terwijl Vlaanderen een lichte daling (-1,3%) kende. Toch blijft Vlaanderen met ruim 55% van alle nieuwe bedrijven het economische zwaartepunt van België.
Voorlopige cijfers voor de eerste jaarhelft van 2025 tonen echter aan dat deze trend niet wordt aangehouden. In vergelijking met de eerste zes maanden van 2024 is er sprake van een daling in 2025, zowel in Vlaanderen (-4,7 procent), in Brussel (-8,6 procent) alsook op Belgisch niveau (-9,4 procent). De cijfers over 2025 kunnen voor de eerste jaarhelft nog wijzigen, maar na het eerste kwartaal 2025 – waarvoor de cijfers wél vastliggen – zien we met -12,8 procent een duidelijke daling van het aantal starters in vergelijking met dezelfde periode in 2024. Ongetwijfeld doet de onzekere geopolitieke context, het gegoochel met importtarieven, en de steeds markantere internationale afhankelijkheid van primaire grondstoffen vele aspirant-ondernemers twijfelen over de slaagkansen van hun project.
Eenmanszaak nog altijd populair, maar vennootschappen winnen terrein
Meer dan de helft (52%) van alle nieuwe ondernemingen start als eenmanszaak. Deze juridische vorm blijft populair omwille van de eenvoud en de flexibiliteit. Toch groeit de populariteit van vennootschappen gestaag, vooral van besloten vennootschappen (BV’s), wat wijst op een grotere professionele benadering bij starters en hun ambitie om sneller door te groeien.
Sectorale inzichten
Starters kiezen massaal voor de dienstensector. Vooral zakelijke diensten en immobiliën trekken veel nieuwe ondernemers aan, wat de voortdurende shift naar een kenniseconomie bevestigt. Andere opvallende sectoren zijn de vrije beroepen, de bouwsector en de detailhandel. De sterke groei in sectoren zoals transport (+23,1%) en automobiel (+9,6%) is eveneens vermeldenswaard en biedt interessante perspectieven voor leveranciers en dienstverleners in deze sectoren.
Financiële gezondheid na vijf jaar: hoe staat het ervoor?
Hoe staat het met de duurzaamheid van al deze nieuwe ondernemingen? Vijf jaar na oprichting is gemiddeld 64% van de Belgische starters nog actief. De cijfers variëren regionaal, met de hoogste overlevingsgraden in West-Vlaanderen en Wallonië.
Sectoraal blijken bedrijven in de groothandel (75,4% na vijf jaar actief) financieel het sterkst. De laagste overlevingspercentages vinden we in de detailhandel (51,2%), transport (54,7%) en horeca (57,2%). Dit biedt waardevolle inzichten voor dienstverleners en leveranciers om hun klantenportfolio strategisch en gericht op te bouwen.
Nettogroei blijft aandachtspunt
Hoewel het aantal starters indrukwekkend is, moeten we ook rekening houden met het aantal bedrijven dat hun activiteiten heeft stopgezet. In 2024 was dit eveneens een record met 107.112 stopzettingen. De nettogroei van het Belgische ondernemingslandschap komt daardoor op een gematigde 1,52%. Vooral het Brussels Gewest (+2,97%) en het Vlaamse Gewest (+1,99%) trekken de nettogroei omhoog, terwijl Wallonië (+1,51%) in lijn ligt met het landelijke gemiddelde.
De relatief lage nettogroei blijft een aandachtspunt. Sectoren die traditioneel de economische motor vormen van België en Europa kampen met uitdagingen die invloed kunnen hebben op toekomstige werkgelegenheid en economische stabiliteit.
Schokbestendigheid steeds belangrijker voor starters
Nog een - essentieel - aandachtspunt dat uit de Startersatlas 2025 naar voor komt, is de schokbestendigheid van nieuwe ondernemingen. Starters die vlak voor crisissen zoals de COVID-19-pandemie werden opgericht, bleken in de praktijk minder goed voorbereid op onverwachte economische schokken zoals inflatie, energieprijzen en geopolitieke onzekerheden. Dit benadrukt het belang van voldoende financiële buffers en veerkrachtige bedrijfsmodellen vanaf het prille begin. Ondernemers die hun zakenmodel van meet af aan schokbestendig maken, vergroten aanzienlijk hun kans op succes en continuïteit.
Prospectie: kansen benutten met gerichte aanpak
Toch toont de Startersatlas aan dat er nog steeds voldoende gezonde bedrijven worden opgericht om gericht te prospecteren. Wel is het essentieel om kritisch te selecteren en prospectie-inspanningen te richten op ondernemingen en sectoren met een bewezen hoge financiële stabiliteit en groeipotentieel.
Het is extra relevant om starters te identificeren die van bij de beginfase anticiperen op mogelijke tegenslagen en dus schokbestendig zijn. Zij kunnen op termijn betrouwbaardere en duurzame klanten worden.
Met behulp van gedetailleerde bedrijfsgegevens kunnen bedrijven zich alvast beter wapenen. Zo kunnen ze hun sales- en marketingstrategieën afstemmen op ondernemingen die op langere termijn meer kans op succes bieden en zo hun salesapparaat maximaal efficiënt inzetten.
Conclusie
Ondanks de uitdagingen is het Belgische ondernemersklimaat robuust en dynamisch, met aanzienlijke kansen voor gerichte en strategische prospectie. Door gebruik te maken van accurate bedrijfsgegevens en inzichten uit studies zoals de Startersatlas, kunnen bedrijven hun commerciële slagkracht versterken en duurzaam groeien.
Download de recentste Startersatlas met alle details.