In welke groeifase zit mijn interne organisatie?

Bij een snelgroeiend bedrijf wordt het personeel vaak overweldigd door de enorme hoeveelheid werk die er op hen afkomt. Groei is leuk als het goed gaat, maar kan stressvol zijn voor uw medewerkers, en dus voor uw organisatie. Met het 5-fasenplan van Greiner krijgt u inzicht in de groeifasen van uw bedrijf en kunt u anticiperen op de daarmee gepaard gaande ‘groeipijnen’. Daarnaast is het een uitstekende manier om uw organisatie bewust te maken van de veranderingen die nodig zijn om verder te groeien. Elke fase wordt afgesloten door een soort ‘crisis’ waarna de volgende fase start. Vergeet niet dat de letterlijke betekenis van het woord ‘crisis’, ‘keerpunt’ is.

De ondernemer is vooral bezig met het in de markt zetten van het product. Er is weinig personeel en de interne communicatie verloopt prima. Zodra de productie toeneemt en er meer personeel wordt aangenomen, is er meer behoefte aan formele communicatie.

Crisis: Leiderschapscrisis
Leiderschapscrisis, waarbij professioneel management nodig is. De oprichter kan zijn stijl aanpassen en deze rol op zich nemen of een nieuw iemand aannemen met de benodigde capaciteiten.

In deze fase wordt er functioneel management aangesteld, waardoor er een middenkader ontstaat. Procedures en regels worden ingesteld. De ondernemer blijft de baas en de centrale coördinatie in handen houden.

Crisis: Autonomiecrisis
Door verdere groei kan de coördinatie de ondernemer boven het hoofd groeien. De managers onder hem willen tegelijkertijd meer autonomie.

In deze decentralisatiefase delegeert de ondernemer steeds meer belangrijke taken aan zijn middenkader. De directie werkt op strategisch niveau en er ontstaat een divisiestructuur waarbij managers afgerekend worden op targets en doelstellingen.

Crisis: Controlecrisis
Hoe meer divisies, hoe moeilijker de controle voor de directie. De divisiemanagers gaan te veel hun eigen gang, waardoor de onderneming verdeeld dreigt te raken.

In deze fase wordt de coördinatie tussen de verschillende eenheden verstevigd. Vanuit het hoofdkantoor wordt meer macht uitgeoefend richting de divisiemanagers en de bureaucratie neemt toe.

Crisis: Bureaucratiecrisis
Bij te veel macht vanuit het hoofdkantoor en te weinig ruimte voor de divisiemanagers ontstaat er een bureaucratiecrisis. De regels opgelegd door de stafafdelingen hebben het bedrijf te star en inflexibel gemaakt. Een nieuwe cultuur en structuur moet worden ingevoerd.

In de samenwerkingsfase wordt er gestuurd op samenwerking tussen het hoofdkantoor (stafafdelingen) en de divisies. Er ontstaan hiërarchie doorbrekende structuren zoals en matrixstructuur of projectgroepen. Er is veel onderling overleg tussen medewerkers via allerlei overlegorganen. Het bedrijf wordt minder formeel en gestandaardiseerd.

Crisis: Samenwerkingscrisis
Het vele overleg tussen de medewerkers is tevens een gevaar. Toezicht en controle dreigen weg te vallen en organisaties dreigen uit elkaar te vallen. Verdere groei is alleen mogelijk door externe factoren.

Greiner heeft later nog een zesde fase toegevoegd waarin organisaties verder kunnen groeien door het aangaan van allianties met externe partijen, zoals fusies, overnames etc.