Hoe wordt zorgfraude bestreden en waarom gemeentes het slecht doen.

3 Min
08/06/2023

Hoewel zorgfraude in Nederland al jaren aantoonbaar een groot probleem vormt, zijn er nog maar weinig gemeenten die structureel en effectief aan de slag zijn met het bestrijden ervan. Dat terwijl de daarvoor benodigde middelen inmiddels gewoon beschikbaar zijn. Waarom zijn gemeenten desondanks huiverig om hun tanden in het dossier zorgfraude te zetten, en hoe zou een voortvarend beleid op dat gebied eruit zien?

In mijn vorige blog over het onderwerp zorgfraude ben ik al kort ingegaan op de alarmerende cijfers van de afgelopen jaren. Fraudeurs in de zorg veroorzaken al jaren achtereen schadeposten van naar schatting tientallen miljoenen euro’s. Belastinggeld dat in de zakken verdwijnt van malafide zorgbureaus die, als de fraude eenmaal aan het licht komt, met de noorderzon vertrekken en een faillissement achterlaten. Van een kale kip kun je niet plukken, dus dat gemeenschapsgeld is weg.

Chapter 1

De bestrijding van zorgfraude

De bestrijding van zorgfraude staat, als het aan minister Helder van Langdurige Zorg en Sport ligt, sinds een jaar hoger op de agenda van de landelijke en regionale overheden. Er is extra budget vrijgemaakt voor preventie en opsporing, en in Brabant en Twente zijn proeftuinen voor de aanpak van zorgfraude ingericht. Des te teleurstellender is het dat binnen de meeste gemeenten nog niets concreets gebeurt om zorgfraude te bestrijden en dat de initiatieven die er wel zijn, vaak onnodig traag van de grond komen. Onnodig, want met fraudeaanpak zou men morgen kunnen beginnen, als men vandaag die keuze zou maken.

Chapter 1

Ongemak van gemeenten bij samenwerking met commerciële partijen

Die trage aanpak heeft twee redenen. In de eerste plaats hebben veel gemeenten de privacy van burgers en privacywetgeving in z’n algemeenheid hoog in het vaandel staan. Dat is uiteraard iets positiefs. Men is zich binnen gemeenten vaak zeer bewust van wetgeving als de AVG en vraagt zich doorlopend af of nieuwe processen of systemen wel voldoen aan alle relevante wetten en richtlijnen. Het heeft echter ook een keerzijde: gemeenten zijn tegenwoordig weleens onnodig voorzichtig als het gaat om het gebruiken van waardevolle data. Data gebruiken om belangrijke besluiten te nemen, zoals het al dan niet contracteren van een zorgaanbieder, is in heel veel gevallen prima uit te leggen en ook gewoon toegestaan. Toch is men huiverig, in veel gevallen onterecht.

Binnen gemeenten heerst daarnaast soms ongemak over mogelijke samenwerkingen met commerciële partijen als het gaat om het bestrijden van fraude. Voordat zo’n samenwerking van de grond komt, moet immers eerst worden erkend dat er een probleem is. Een gemeente die toenadering zoekt tot een commerciële partner om hulp te krijgen bij de aanpak van zorgfraude, geeft eigenlijk tegelijkertijd toe dat er dus een probleem is op het gebied van zorgfraude. Met andere woorden: in die gemeente zal er wel belastinggeld in de zakken van fraudeurs zijn verdwenen.

Dat ongemak ten spijt, is een gezonde samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven in nagenoeg alle gevallen juist heel waardevol. Het onderstreept dat de publieke en de commerciële sector elkaar nodig hebben en effectief kunnen samenwerken om een maatschappelijk doel te bereiken. Zo’n samenwerking heeft dan ook potentieel grote maatschappelijke waarde.

Chapter 1

Positieve houding tegenover het gemeentepakket van GraydonCreditsafe

Bij GraydonCreditsafe bieden we sinds enige tijd het Gemeentepakket aan: een set standaardoplossingen waarmee gemeenten in staat zijn om op basis van objectieve data en feitelijke gegevens een risico-inschatting te maken van nieuwe én bestaande zorgaanbieders in hun regio. Daarmee kan relatief eenvoudig het kaf van het koren worden gescheiden en wordt het voor malafide zorgbureaus een stuk lastiger om überhaupt nog gecontracteerd te worden.

Gemeenten die gebruik maken van dat Gemeentepakket, zijn daarover zonder uitzondering positief. Ook als ze aanvankelijk een wat weifelende houding hadden, voortkomend uit de twee redenen die ik hierboven toelichtte. Achteraf vinden ze die houding volledig onterecht. Het Gemeentepakket helpt ze namelijk echt om malafide zorgaanbieders aan de voorkant te weren en daarmee heel pragmatisch aan de slag te gaan met zorgfraudebestrijding.

Chapter 1

Analyses op basis van relevante data biedt de oplossing voor gemeenten

Die pragmatische aanpak is mogelijk voor zowel bestaande portefeuilles aan zorgaanbieders als voor controles aan de voorkant, waar nieuwe zorgaanbieders worden gecontracteerd. Met het Gemeentepakket zijn gemeenten in staat om bij iedere nieuwe zorgaanbieder die zich aanmeldt:

  1. Gedegen controles uit te voeren op wie de bestuurders zijn, hun geschiedenis en nevenactiviteiten, en opvallende bedrijfsstructuren binnen de nieuwe aanbieder. Bijvoorbeeld een bestuurder die helemaal geen historie in de zorg heeft, maar wel een taxibedrijf en een wisselkantoor uitbaat.

  2. Monitoring en extra bewaking in te regelen als één van de risico-indicatoren aangeeft dat er mogelijk sprake is van een verhoogde kans op fraude. Bijvoorbeeld als een zorgaanbieder ineens zijn betalingsverplichtingen elders niet meer nakomt.

  3. Direct te acteren als er opvallende mutaties in bedrijfsstructuren of bestuurders plaatsvinden. Bijvoorbeeld als de zittende bestuurder plaatsmaakt voor een vervanger die geen medische bevoegdheid of ervaring heeft.

Op dezelfde manier zijn gemeenten in staat om een analyse uit te voeren op hun bestaande portefeuille. Risico-inschatting voer je namelijk niet eenmalig uit, maar is een continu proces van monitoring en inspelen op opvallende mutaties. 

Het grote voordeel van zo’n analyse op een bestaande portefeuille is dat gemeenten snel resultaat kunnen boeken met de aanpak van zorgfraude, veel sneller dan wanneer ambtenaren één voor één alle gecontracteerde zorgaanbieders zelf zouden moeten doorlichten. Gemeenten met meer dan 500 zorgaanbieders onder contract zijn geen uitzondering. Vrijwel overal ontbreekt het aan beschikbare arbeidsuren om al die aanbieders stuk voor stuk door te vlooien. Met een analyse op basis van relevante data is in één oogopslag duidelijk waar er rode vlaggen wapperen. Door bij die bedrijven te starten met nader vervolgonderzoek, kan een gemeente razendsnel vorderingen maken en is resultaat snel bereikt.

Chapter 1

Gebruik data en analyses om malafide zorgaanbieders te herkennen

Malafide zorgaanbieders met kwaad in de zin herken je niet met je onderbuik. Je herkent ze door voldoende data te verzamelen en die data goed te analyseren. Op basis van die feitelijke onderbouwing kunnen gemeenten een weloverwogen besluit nemen om de samenwerking met een aanbieder stop te zetten of een aanbieder überhaupt niet te contracteren. Daarvoor hebben ze echter wel die data nodig – en daarover beschikken gemeenten nu eenmaal niet.

Samenwerken met een commerciële partij als GraydonCreditsafe hoeft voor gemeenten dus helemaal geen ongemakkelijke aangelegenheid te zijn. Sterker nog: het is een effectieve krachtenbundeling waarmee zorgfraudeurs nu eens eindelijk echt kunnen worden bestreden. Er is geen enkele burger in heel Nederland die zijn gemeente dat kwalijk zal nemen.

Whitepapers

De laatste best practices in credit, risk en data management.

Dossier Cliëntenonderzoek

Voorkom hoge boetes: Voldoe in 10 stappen snel en efficiënt aan de Wwft.

Trends in risicomanagement

Breng kennis samen in een 'Closed Industry User Group'.

Gerelateerde blogartikelen

De laatste trends in credit, risk en data management.